Act 7 | KUD | STEP | Taupwaoliwo yadi tauloina Sitiveni ipanivilaei, iwalo, ‘Teina tomowaone hava hiwalowalowedine neta moihadi?’

Acts 7

Sitiveni yana walouyo

1 Taupwaoliwo yadi tauloina Sitiveni ipanivilaei, iwalo, ‘Teina tomowaone hava hiwalowalowedine neta moihadi?’

2 Na Sitiveni yadi walo iyemaiha iwalo, ‘Tahiguwao yo tamaguwao, yagu walo teina ambenalei, Yaubada Didigana mwalona tubudawa Abelaham Mesapotemiya ainai imiyamiya, na howola nigele iyavedalava Halana ainai 3 Na iwalo Abelaham ainai, “Yam dalava yo yam huhuwo teina ulaugabaidi na ulau vali dalavai, tupwanane yaveꞌitago ainai umiya”.

4 ‘Neta ainaena Kalidiya ilaugabaei, na ivedalava Halana ainai. Na Abelaham tamana imwalowoi mulitai abo Yaubada imugaiyei na ivedalavane tupwa teina ainai tamiyamiya. 5 Ta nigele hinage teya tupwa nuwana baleꞌu iyamohei Abelaham yana abaloina, na Yaubada iwalo yemidi hauga teina ebeha tupwanane Abelaham mayana huhuwo yadi baleꞌu hivai, na hauganane ainai Abelaham nigele natuna. 6 Na hinage Yaubada iwalo mugai ebeha Abelaham tubunao himiya taumana vali boda yadi tupwa ainai, yo dalavaone tanitaniwagadiyaone paihowa vitavitaidi himohedi, na himiya vitai bolimai 400 aidiyai. 7 Na hesi Yaubada iwalo, “Howola abo dalava tanitaniwagadi loina vitavitaina yamohedi, na mulitai tupwa tenem ainaena yagu boda himahalava na hipwagogo aliguwai tupwa teina ainai”. 8 Eeta Yaubada Abelaham ulewahi ana veꞌiveꞌilala imohei neta ꞌwapi ana hapi vehabana. Abelaham Aisake ilabahi ta hawahawaga ehebo iꞌovi na hapi himomoheine. Dova hinage Aisake natuna Yakobo hapi imohei. Na Yakobo hinage natunao towotowohodi 12 adi bagibagili hapi imomohedine.

9 ‘Tubudane Yakobo natunao hiya tahidi Yosepa hivegimwalaei Itipita aidiyai, wuwuna hiꞌalomagigiliyei ta nemai ivetaupaihowa nigele maihana na hesi Yaubada baidana. 10 Na ihagui ana vitai aidiyena, na hinage hanapu namwanamwana imohei, Itipita yadi Pelo hanapunane iꞌita lobai, ainaena Pelo Yosepa iꞌabihinine na loina imohei tupwa Itipita maudoina ainai, na hinage tauwasawasa yana vada holanai.

11 ‘Na mulitai vahali imahalava Itipita maudoina yo Kenani aidiyai, na miya vitai imahalava na tubudaone nigele adi. 12 Ta Yakobo wasa ibenalei ebeha aiꞌai Itipita ainai imiyamiya, na natunao towatowahodi ivetamaledi Itipita ainai, aiꞌai vehabana. 13 Mulitai ivetamaleuyoidi Itipita ainai, na Yosepa tahinao aidiyai iwalo mahalava, iwalo, “Yau tahimu Yosepa”, na hinage Pelo ainai iwalo mahalavaedi iwalo, “Teina tahiguwao”. 14 Ainaena Yosepa tamana Yakobo mayana huhuwo iyogaedima, adi bagibagili 75, na Itipita ainai hilalaomane. 15 Eeta tubudane Yakobo manatunao hidobi Itipita ta nemai himiyamiya ta himwamwalowoine. 16 Na yadi asiyebwao mwalomwalowoidi hilawedi ta mwalona Abelaham igimwalaiyaꞌo Sikem, hibom Emoli natunao aidiyena na magainane ana maiha siliba imomohedine neta ainai hiyeyemagaine.

17 ‘Na hauga bada ilau tebitebiniyaꞌo ta Yaubada yana waloyemidi ainona imiya mahalava Abelaham ainai neta ebeha Isileliwone Itipita hiꞌaitulu gabaei. Wuwuna tubudaone adi boda ihaehae. 18 Na tauwasawasa vauvauna itowolo ta yana hauga loina, na tauwasawasane Yosepa nigele iyahanapui. 19 Tubudaone iꞌoyaꞌoyamaedi, na muya imohemohedi. Na iwalo wahiyala ta ebe natudiyao vauvaudi hitubui higabae mahalavaedi ta himwalowoi balabala awawai.

20 ‘Gama Mosese itubui hauga tenem ainai, ibom ana ita inamwanamwa, na tamana yo hinana yadi vadai hiꞌitaꞌita avivini neta waiꞌena tonuga. 21 Na mulitai yadi vadaena himwau mahalavaei, na Pelo natuna waihiuna ilolobaine, na ilauvaiyama yana vadai, na ebeha natuna iꞌita avivini. 22 Eeta Mosese Itipita yadi hanapu maudoina hiveꞌitaei, ta ihanahanapuidi na yana walowone yo yana paihowao hiwahiyala alili.

23 ‘Hauganane ana bolimai 40 ilobai Mosese nuwanuwana yana tomowao Isileli iꞌitadi. 24 Ainaena yana itane ainai Itipita ehebo towaho Isileli italai awawai, eeta Mosese tahina ihagui na towaho Itipita iꞌoiye mwalowoine. 25 Na Mosese yana nuwatuwu ebeha yana huhuwone mata hihanapui, neta Yaubada nimanane iyeyepaihowa ta Itipitaone aidiyena ivaivehuludi na hesi nigele hiyahanapui. 26 Iꞌahubena ta Mosese tahinao bwau ilolobaidine, na nuwanuwana ebeha iꞌauhidi ta iwalo, “Augeluwo, omiu boda ehebo na hava vehabana yami miyamiya amveyaveyababa?”.

27 ‘Na tauꞌalehaone ehebo aidiyena Mosese yana walo iyemaiha, na iwalo, “Yaiya owa utuwoi na uvetauloina alimaiyai? 28 Vedova? Nuwanuwam na uꞌoiye mwalowoigau, lavi dova Itipita towahona uꞌoiye mwalowoine?” 29 Walo teina Mosese ibenalei ta imeheuhi, na idena ilau Midiyani ainai, imiya taumana, na tenemai itawahola yo natunao towatowahodi bwau, ilabahidi.

30 ‘Bolimai 40 tuluhanai Mosese tupwa balabala awawai oya Sainai vahalinai ilowolowouhi, na Yaubada yana tauwalo mahalava iꞌabiyamahalavauyoi aiwa alahawahawalina ainaena aiwa lugulugudi holadiyena. 31 Ta Mosese iꞌaluwagavai ta iwutulau tupwanane alaꞌalahinane vahalinai ebeha iꞌita iliꞌilimani, ainaena Bada alinana ibenalei iwalo, 32 “Yau tubumwao hibom Abelaham yo Aisake yo Yakobo yadi Yaubada”. Na Mosese yana meheuhiyena ibatubatutuli, ta nigele iyaꞌita lau.

33 ‘Ainaena Bada iwalo, “Am ae humahuma uwuludi wuwuna neta baleꞌune ainai utowotowolone baleꞌu veꞌahihi. 34 Yagu tomowa yadi miya vitai Itipita holanai yahanapuiyaꞌo, na yadi dou, bada yabenalenaꞌo, ainaena yadobima habi haguidi. Eeta owa utowolo na yavetamalego Itipita ainai, paihowa teina vehabana.”

35 ‘Isileliwone Mosese hitaꞌwataꞌwataei, hiwalo, “Yaiya owa ebeha utowoi na uvetauloina na uꞌabiye dumwalugai?”. Eeta Isileliwone hitaꞌwataꞌwataei na Yaubada yana vesinuwa haugana tauwalo mahalava aiwa alaꞌalahawawalina ainai ivesinuwai iwalo iya tauloina na taulivahi. 36 Yudeyaone imugaiyedi ta Itipita hiꞌaitulu gagaeine. Mulitai ginauli abanuwapwanopwano na veꞌiveꞌilala iꞌabiye mahalavadi Itipita ainai yo niꞌu hawahawawalina ainai. Na hinage ginauli abanuwapwanopwano yo veꞌiveꞌilala iꞌabiye mahalavadi balabala awawai neta bolimai adi bagibagili 40.

37 ‘Teina Mosese Isileli aidiyai iwalo, “Yaubada howola abo tahimiyaone aidiyena ehebo Tauwalo mahalava ivesinuwai vehabamiu, dova mwalona yau ivesinuwaigaune.” 38 Na hinage Mosesenane nuꞌulai Isileli tubunao maudoidi baidanao, oya Sainai ainai himiyamiya na tauwalo mahalava Mosese loina namwanamwana yawahida vehabana imomohedine.

39 ‘Na tubudaone Mosese yana loina hitaꞌwataꞌwataei, ta nuwanuwadi yo hilau gwaipile Itipita ainai, 40 Na Eloni ainai hiwalo, “Yada abapwagogowo uꞌatububunidi, na himugaiyegita, wuwuna Mosese ibom mwalona Itipita ainaena imugaiyegitamawa, havaidova ilaoꞌo”. 41 Tenem haugane ainai abapwagogo aiwa tagitagi hipaihowai ta ana ita dova bulumakau natuna. Na ainai hipwaopwaoli yo nimadiyena hava hipapaihowaine hiyaliyayai ainaena na higuyaguyau. 42 Eeta Yaubada itaꞌwataꞌwataedi, na hibom yadi nuwatuwu hipaihowai, neta utuiwo galewa aidiyai hipwagopwagogo, dova tauwalo mahalavao yadi buki holanai Yaubada yana walo imiyamiya, iwalo:

“Omiu Isileli tupwa balabala awawai bolimai 40 ammiyamiya,
lagulaguwao amwunuidi, na nigele aliguwai amyapwaopwaoli.
43 Na yami abapwagogo yehana Moloke yana gwau,
amꞌavalai yami abapwagogo na hinage Lepani yana utui amtagi yo ainai amwalowalo vetuvehae.
Ainaena mata yaꞌoipeiyegomiu na amlau Babiloni tulutuluhanai.” ’
44 Na Sitiveni iwalo, ‘Mosese gwaune iꞌabi, neta dova Yaubada iveꞌita maꞌamaꞌayaune ainai. Ainaena hiꞌabi na hauganane tupwa balabala awawai hilaulau Yaubada yana gwaune hinage hiꞌavalai vali tupwai”. 45 Mulitai tubudiyao Yosuwa baidanao teina gwaune hivaiyama na tupwanane ainai tubudao taumiya dalavao hiheusilidi tupwa teina ainaena, na Yaubada ihaguidi ta hiwahiyala, na yadi baleꞌu teina hivai, na gwaune imiyamiya ana higa Deivida ivetauwasawasa aidiyai. 46 Iya Yaubada ana awanamwanamwa imohei. Na Yaubada ainai ipanivila na ebeha italamwei ta Yakobo, yana Yaubada yana vada iꞌabi. 47 Na hesi Yaubada yana vadane Deivida natuna Solomoni iꞌaꞌabine.

48 ‘Yaubada ewaꞌaliliyai yana vada tomowa nimadiyena hiꞌabiꞌabi nigele alonai iyamiyamiya, dova tauwalo mahalava yana walo iwalo:

49 “Galewa yagu abamiya wasawasa,
na baleꞌu aegu adi abamwau.
Ainaena aiteya vada howahowana, na vehabagu amꞌabi
na vadanane ainai yaꞌaiyawasi?
50 Wuwuna ginauli teina maudoidi yau yapaihowaidi.” ’
51 Na Sitiveni iwalo, ‘Omiu tauꞌateyaiyaiwo. Yaubada wasana ainai neta atemiu yabidaidiꞌo yo talinamiu yagohaye tuidiꞌo. Omiu bada dova hauga daodaona tubumiyao Aluꞌaluwa Veꞌahihi amtaꞌwataꞌwataei. 52 Walo moiha tubumiyao tauwalo mahalavao maudoidi hiꞌabiye muyadi na hiꞌoiye mwalowoidi. Hiya Taudumwaluwa yana laoma vehabana hiwalo mugaiyeiwa, na teina hauga omiu hinage Taudumwaluwa amhuhulaei, ta amꞌoꞌoiye mwalowoine. 53 Na omiu Yaubada yana loina himohegomiu tausagena wasao aidiyena, na nigele amyamulitaei.’

Sitiveni hiꞌoiye mwalowoi

54 Sitiveni yana walo tauloinao hibenalei ta adi modi iꞌini mwalaꞌina, na awadi hitauveꞌalahi yadi modiꞌini vehabana. 55 Na hesi Aluꞌaluwa Veꞌahihi Sitiveni iꞌoiye mwau, ta galewa ivinuvinunui, na Yaubada yana wasawasa masele ainai ihae na Yeisu nimatautuwanai itowotowolo, iꞌiꞌitane. 56 Na iwalo, ‘Amꞌita, galewa ilotahoꞌe na Tomowa Moihana Yaubada nimatautuwanai yaꞌita itowotowolo.’

57 Hiwuiwui wahiyala, na talinadi hiꞌabi auhidi, na ebeha havena yana walo hibenabenalei. Eeta maudoidi vehabana hisagena na hiꞌabi avivini. 58 Na dalavane tuluhanai higabaei aituluwei, na gaimaena hitatalaine. Na tauꞌaisamasamaniwone adi luwuluwu himwauwi hevali teya yehana Saulo aenai.

59 Sitiveni howola gaimaena hitalatalai na Bada ainai iꞌawaꞌawanoi, iwalo, ‘Bada Yeisu aluꞌaluwagu uvaiyawa’. 60 Na aetutulina iꞌatuwomalei na iyoga wahiwahiyala iwalo, ‘Bada, yadi mumuga yababana teina havena uyemayemaiha aidiyai’. Na yana walo teina tuluhanai yawahina iꞌovi.